Schouwsmolen

Ittervoort

 

 

 

 

 

 

 

Ouderdom

 

Mogelijk stond in 1252 al een waterrmolen op de plek. Peter Schoufs, pachter van de watermolen in 1561, is de naamgever van de molen. In het archief in Maastricht bevindt zich een akte uit 1663, een:

Akte van overdracht voor de Iaatbank van Ittervoort, eigendom van het kapittel van Thorn, door genoemd kapittel van 10 bunder land bij de watermolen, "Schouffshoff' genaamd, aan Jakob Schouffs en Geritt van Keiart, waarbij de op dit goed rustende lasten waaronder 7 vaten rogge ten gunste van St.-Elisabethsdal, onverlet blijven.”

 

 

Grispen

 

Het oudste gedeelte van de watermolen dateert vermoedelijk uit 1630, verschillende steensoorten en metselverbanden wijzen op drie uitbreidingen in de 19e eeuw. Twee gevelstenen met jaartallen, 1822 en 1830, herinneren aan de verbouwingen. Midden 19e eeuw was Jan Mathijs Grispen eigenaar, daarna Lambert Grispen. Lambert overleed in 1885 en zijn kinderen lieten de boedel veilen, de molen ging over op Jean en Anna Grispen.

 

 

 

 

 

 

 

Op 20 januari 1885 wordt uit de boedel van wijlen L. Grispen verkocht:

 

Aan vee:

 

Een 11jarig schoon en sterk merriepaard, 3 stuks bizonder schoon hoornvee en 1 vet varken.

 

Aan huisraad:

 

Stoelen, tafels, banken, kasten, commoden, spiegels, schilderijen, kisten, potten, ketels, pannen, marmieten, emmers, een aanzienlijke partij koper-, tin-, porcelein-, glas- en aardewerk, keuken- en keldergerei enz.

 

Aan akkergerei:

 

Schuurgereedschap, vlegels, harken, wan, wanmolen, schoppen, rieken, zichten, zeisen, paardentuig voor 2 paarden, tuig tot voorspan, 2 lange karren met breede wielen, 1 slagkar, ééne rader- en 2 Brabantse ploegen, ijzeren- en houten eggen, een groot stalwatervat, stalwaterpomp, schaapsbakken met bennen, paardskribben, 2 vlasreepen, heg- of tuinschaar, schaafbank met toebehoren, windas, eene zware houtketting, bierboom, slijpsteen, 3 dorpels (Naamsche steen), balans met gewichten.

 

Aan oogst:

 

Eene groote partij rogge- en haverstroo, best hooi en groemet, spurrie- en seradelzaad, eene partij ongedorschte lupinen.

 

Aan hout:

 

Eene partij 2 duimsche eiken riggel en raamhout, duimsch eiken planken, 3 duimsch kastanjehout, essen riggel en planken.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Advertentie uit de krant van 22 februari 1896,

het standaard plaatje dat  de advertentie

moet verlevendigen is door de redactie wat

ongelukkig gekozen.

 

In de verkoop gaat:

 

Den van oudsher goed beklante Watergraanmolen genaamd Schousmolen te Ittervoort, voor 30 jaren nieuw gebouwd (..)”

 

 

 

 

 

 

Naam

Schouwsmolen

Plaats

Ittervoort

Type

voormalig onderslagmolen

Beek

Itterbeek

Bouwjaar

1630 / 1830

Status

maalvaardig

Functie

korenmolen

Molendb

gegevens

Foto’s

nov. 2007 en okt. 2017

 

 

IJzeren naaf

 

Een advertentie uit 1896 waarin de watermolen te koop wordt aangeboden, vermeldt dat de molen “voor 30 jaren nieuw gebouwd” was. Jean van de Laar, molenaar uit Kessenich kocht de molen en zette er zijn beroep voort. In 1902 liet hij het houten waterrad vervangen door een rad met een ijzeren as en naaf waarop houten spaken werden bevestigd.

 

 

 

 

 

 

Kantelklep

 

De beek is vanouds smal en het verval klein waardoor het watertransport gering is. Als bovenmolens teveel stuwden, kregen de ondermolens te weinig water. Daarom werd in de lossluis een kantelklep aangebracht, als het water boven molenpeil kwam trad automatisch lossing in werking. In 1928 liet de molenaar een transformatorhuisje bij de molen bouwen en een elektromotor plaatsen als hulpkracht, de beek leverde te weinig energie. Omstreeks 1950 werd de watermolen stilgelegd.

 

 

 

                              

 

Een foto van de waterradmolen uit het jaar 1903. De molen werd in die tijd nog Schoufsmolen of Schousmolen genoemd naar de naam van een vroegere eigenaar. In een nog vroegere periode werd de molen ook Molen van Thorn genoemd. Nu staat hij bekend als Schouwsmolen. In het jaar van de foto, werd de molen beheerd door de familie van de Laar.

 

 

 

                                           

 

                                                Een foto uit 1927 met de familie Corbey op Schoufsmolen.

                         

 

 

                           

 

                              Foto uit 1945-1950

                             (bovenstaande drie foto’s zijn overgenomen van de site ittervoort.web-log.nl)

 

 

 

Watermolen zonder waterrad

 

In 1963 is de molen verkocht aan de gemeente Hunsel; het water- of stuwrecht was al eerder overgedragen aan het Waterschap "Midden-Limburg". De gemeente verkocht de molen weer in 1966 aan een particulier om geld te genereren voor de bouw van een nieuwe gemeentewerf. Het molenwerk was nog intact, maar het waterrad was verdwenen en het sluiswerk vervallen. De nieuwe eigenaar heeft in de jaren zeventig nog pogingen gedaan om een waterrad aan te brengen maar het Waterschap verleende geen toestemming.

 

 

 

 

                                                                                                                Molen zonder waterrad; Foto’s 2007

 

 

 

                                                                                                                                                     ijzeren naaf van het waterrad

 

 

Watermolen met waterrad

 

In 2000 kwamen er nieuwe eigenaren, zij namen een nog steeds vrijwel intact maalwerk over. In 2010 gaven zij aan plannen te hebben om de molen in ere te herstellen, maar dat de ideeën daarover nog uitgewerkt moeten worden. In 2016-17 kwam het bericht dat de molen na restauratie maalvaardig is geworden en op gezette tijden geopend is voor publiek.

 

 

 

 

 

 

 


 

Ansichtkaarten

 

 

 

                       

 

                                    ca 1980

 

 

 


 

 

Homepagina Watermolens

 

Site Leumolen

 

Site De molens van Leudal